17 Ekim 2006

Kilimlerin Dili

Yahyalı - Ladik


Hotamış - Konya



Hepinizin merak ettiği gibi, kirmizida sevda, yesilde murat, mavide umut, sarida ayriligin islendigi desenlerle Uzun bir hikayesi vardır kilimlerin. Dokunduğu ipağacından dokuyana, ipinden koyunlara, boyasından desenlere ve anılarına kadar uzanır. Bu denli iç içe girmiş desenler mutlaka bu uzun hikayenin özetini oluşturmaktadır. Her ilmiğinde kim bilir hangi türküler söylenmiştir. Gelin ağlatan, eli belinde, dasdar, sığır südüğü, dırmık dişi isimli desenleriyle Boncuklu, Filikli, Masıralı ve Perde olarak adlandırılan çeşitleriyle bu uzun hikayenin adını kilim oluşturmaktadır. Kimi zaman duvarları süslemiştir. Kimi zaman yerde ayaklarımızı okşamıştır. Kimi zaman omzumuzda çiğdem toplamaya giderken azığımızı taşıyan çanta olmuştur. Ve kimi zamanda harman yerinden zahirenin taşındığı çuval olmuştur. Çeyizlerin bir zamanlar gözdesi iken şimdilerde ise turistlerin ilgisi olmuştur.

Kilimlerimizde her motif ve rengin derin bir anlamı vardır. Renklerin ve motiflerin arasında dolaşırken bazen bir anı, bir sevinç veya bir hayal hissedilebilir. Kilimlerimizde karakterize olmuş motifler ve renkler onu dokuyan insanın ve çevresinin bir anlatım aracıdır. Bu yüzden geleneksel ortamda tezgahtan çıkan her parça onu dokuyan insanın bir mektubu gibidir.

Türk Kilimlerinin en önemli bir diğer özelliği de motif ve renklerindeki sembolizm yeteneği veya bir başka ifadeyle anlatılmak istenen olayın anlam yüklü ifadesi olmasıdır. Türk yaygılarında her zaman bulunabilen eli belinde, koçboynuzu, el, tarak, pıtrak, ejder veya su yolunun motif formları, yan yana getirildiğinde bir öykünün ifadesidir. Böylece aslında yayla veya otlaklarda konuşan dil motiflerin dilidir. Yer yaygılarından sedir ve çadır örtüsüne; yastık ve minderlerden eyer örtüsüne bu dil ve kimlik işlenmiştir.


Herbirinin gerçek hikayelerini anlatmak için sanıyorum derin bir araştırma ve bir kitap dolusu bilgi gerekir. Merakınızı gidermek için
Bu Link yardımcı olabilecektir.

17 yorum:

akçahan dedi ki...

Kilimler ve el dokuması halılar, sevinci, kederi, kısacası hayatı özetler ilmik ilmik, nakış, nakış insana. Paylaşımın için teşekkür ederken, sağlığının daha iyi olmasına çok sevindim Nazlıcığım. Sevgiler.

NuR dedi ki...

Sevgili Nazlım,
Kilimler, Anadolu'nun insan hikayeleri ile dolu, senin de bahsettiğin gibi tüm duygu ve yaşantılarını, desen ve renklerle ilmeklere anlatmışlar, hatırlattığın için sağol canım, koccaman öptüm
Sevgiyle kal

Nalan Kaplan dedi ki...

Her biri ayrı bir emek,ne güzel motifler rengarenk...
sevgiler canım...

Adsız dedi ki...

Nazlışım,
çok güzeller paylaşımın için teşekkürler ,adlarında hikayelerini hayal edebiliyor insan.
Daha iyi olduğuna sevindim
sevgilerimle

Şirin dedi ki...

Nazlıcığım;
Kutlama yorumunu okudum ama biraz da buruldum:( Sana üzüntü olmak beni çok ama çok incitir... Ne olur böyle konularda geç kalmayı üzüntü etme... Ne fark eder ha bir gün önce ha üç gün sonra... Yeter ki güzel düşüncelerin olsun benim için... Benim için senin benim hakkındaki düşüncelerin o kadar değerli ki... En güzel armağan oldu bu sözler... Ben çok şanslıyım... Senin dostluğunu kazanmışım... Ne olur üftürük konular için kendine üzüntü yaratma... Bu arada kilimleri ele alman ne kadar güzel... Bu da anca sana yakışırdı... Dünyanın ilk halısını üreten Türkler için halı ve kilim çok önem taşır... Pazırık Kurganı'ndan çıkarılan bu ilk halıyı dünyaya İran halısı olarak yedirmeye çalışırlar... Oysa o bizim atalarımızın dilini yazmaktadır... Tüm halı ve kilimlerdeki şekiller Şaman kültürünün dilidir... Burada acunun yaratılışı, Gök tanrı, yaşam ağacı gibi kavramlar şekillerle anlatılmıştır... Dört yön şeması çok sık kullanılır... Bugün Hristiyanların eline geçmiş olan hac dört ana yönü anlatmaktadır... Ve bu simgenin atalarımıza ait olduğunu Türk toplumunda ne kadarı bilir? Kartal'ın Gök Tanrı'yı anlattığını kaç kişi bilir? Osmanlı İmparatorlarına "Tanrının yeryüzündeki gölgesi" denirdi... Bugün atalarımızı ve inançlarımızı yitirmiş Arabın batılında kaybolmuş gitmekteyiz bana göre... Keşke kilimleri okumaya başlasak...
Bana katıl ya da katılma.. Ama kızma ne olur... Bu kilimler beni çok heyecanlandırdı... Az da olsa Sanat tarihi okumuş biri olarak düşüncemi belitmek istedim...
ikibin6

akçahan dedi ki...

Kilimler konusundaki genel kültürüne hayran kalmamak elde değil Nazlıcığım. Çok ta güzel ifade edilmiş. İyi akşamlar, tonton teyzeme selamlar, ikinizi de öpüyorum canım.

Adsız dedi ki...

sevgili nazlı kilimleri böyle güzel işlemen çok hoş. unutturulmaya çalışılan kültürümüze büyük katkı. benimde kilim desenlerini kendi tarzımda çalışarak ,kendi yorumumla ilerde bir sergi açma projem var. şimdilerde araştırıyorum. tavan ve kapı motiflerinide bir şekilde katmak istiyorum. şimdilik tasarı halinde .senin kilimlerin bana faydalı olacak . teşekkürler. hoşca kal

Nalan Kaplan dedi ki...

Canım senin ve anneciğinin KADİR GECSİ Mübarek olsun canım !sevgiler.

Adsız dedi ki...

Allah'ım! Ramazan'ın gecelerinde özellikle Kadir Gecesi'nde yapılan duaları sonsuz rahmetinle kabul edip geri çevirmeyeceğini biliyoruz.

Bizim de dualarımızı kabul eyle. Bizi, duası geri çevrilmeyen, her ne zaman el kaldırsa anında kabul edilen nazlı ve niyazlı kullarından eyle.Hayırlı kandiller Nazlıcım.

Adsız dedi ki...

nazlıcım,
hayırlı kandiller hayırlara vesile olsun inşaallah
sevgilerimle

akçahan dedi ki...

Hayırlı kandiller Nazlıcığım, duaların kabul olsun. Sevgiyle.

Beyhan dedi ki...

Kandilin mübarek olsun Nazlı'cığım.Bütün duaların kabul olsun inşaallah.

Adsız dedi ki...

Kadir geceniz kutlu olsun.

Sevgiler,

ev perisi;) dedi ki...

geceniz kutlu olsun dualarda buluşmak ümidiyle...

NuR dedi ki...

Kadir Gecesinin sana ve teyzeme hayırlara vesile olmasını dilerim
Sevgiyle kal

Serpilce dedi ki...

Sevgili Nazlım,
Seninde kadir geçen mübarek olsun bütün duaların kabul olsun.

Damak Tadı dedi ki...

Sevgili Nazlı2CIĞIM,
SAYENDE KİLİMLERİN HEM DİLİNDEN HEM DE RENKLERİNDEN NELER İFADE ETTİKLERİNİ AZ ÇOK ÖĞRENDİK SAYENDE..ELLERİNE YÜREGİNE SAĞLIK CANIM PAYLAŞIMLARIN İÇİN..

KADİR GECENİ KUTLAR,TEKRARINA NAİL OLMANI DİLERİM ALLAHTAN..SEVGİLERİMLE..